عقل مرکز اندیشه انسان

عقل از نظر عوام

در زبان امروز و تعریفی که در بین مردم وجود دارد عقل رو همون خرد و فرزانگی می دونن و از آن مفهم و درک و دانش دریافت می کنند، اما در اصل عقل چنین معنی نداره بلگه در اثر گذر زمان این درک و معنا رو پیدا کرده که در جلوتر این بررسی میکنیم اما در گذشته اومدن عشق رو نماد دل و درون عاطفی و عقل رو نماد خرد دونستن که در اشعار به این شکل نمایش داده شده است.

توضیحات استاد رضایی در مورد فایل آموزشی عقل مرکز اندیشه انسان رو میتونید از طریق پلیر زیر بشنوید و لذت ببریدو شما دوست عزیز سعی کنید که این فایل صوتی رو چندین بار گوش بدین تا در ضمیرناخودآگاه شما نهادینه بشه:

قدرت کلمات با درک و فهم اونا:

واژه ها و کلمات در ذات خود دریایی هستند  که با بسط دادن و گسترش اونا میتونیم به معنا و درک جدید از اونا برسیم که این کلمات در اول که، با آن روبه رو می شویم قبل از بست دادن  به این وسعت آن پی نمیبریم،

ادبیات کلمات یک جریان سیال است که با گذر زمان محتوای تازه و روح تازه ای پیدا میکنند مثلا یه خونواده ما میبینیم که پدر و فرزند حرف همدیگرو رو نمیفهمند نه بخاطر اینکه از کلمات بیگانه استفاده میکنن، بلکه همون زبون رایج بین خودشون رو باهم حرف میزنن.

اما این جمله رو ازونا میشنویم که ما حرف همدیگرو نمیفهمیم، این اتفاق بخاطر وجود، فرهنگ های جدید هستش به همین خاطر میگیم که ما باید به روز باشیم و معانی و اصلاحات رو به روز استفاده کنیم و از معانی صحیح اون بهره بگیریم و به کار ببریم.

دیدگاه قرآن در مورد تقلید و ناآگاهی:

در قرآن هم در سوره اسرا آیه ۳۶ بیان شده که در مورد آگاه نیستی و درکش نکردی قدم بر ندار و پیروی نکن چون خدا بهت گوش داده بشنوی، و چشم داده که ببینی و قلب داده که احساس کنی پس کورکورانه از کسی و علمی و مالی پیروی نکنیم.

به همین خاطر کلمه ای که امروز میخوایم از یک نگاه تازه ای بهش نگاه کنیم کلمه عقل هستش که ازین به بعد با نگاه درک، و آگاهی ازین کلمه یاد کنیم و در جملاتمون استفاده کنیم و به کار بگیریم. هر اعتقادی که داخله دنیاست،

برای تیم آکادمی مجازی باور مثبت ارزشمنده، اما امروز عقل رو با دید قرآن بهش پرداختیم دوست دارم که این آموزش عقل رو با دقت گوش کنی تا باهم معنای جدیدی از عقلو درک کنیم که طبق روال همیشگی ابتدا از نظر قرآن به اون می پردازیم.

مفهوم عقل در قرآن:

داخل زبان فارسی ما عقل رو به عنوان یه صفت یا اسم به کار میبریم مثلا میگیم فلانی عقل تو کلش نیست ، یا چقدر فلانی عاقله یه دیوانه سنگی رو داخل چاه میندازه صدتا عاقل هم نمیتونن اونو در بیارن یا … مواردی که در طول روز بهش برخورد میکنیم.

داخل این مثالا وقتی دقت میکنیم انگاری که عقل مثل دانش و ثروت ، یه چیزیه که یه عده اونو دارن و یه عده ندارن کلمه عقل در قرآن ۴۹ بار اومده، که از این ۴۹ باری یک بارم به صورت اسم و صفت نیست بلکه همش به صورت فعل اومده،

از همین تفاوت ساده میشه درک کرد که توی زبان فارسی، عقل یه چیز ثابت و ایستادست اما داخل فرهنگی که قرآن داره به صورت متحرکه مثل ورزش که همه افراد سالم میتونن ورزش کنن 

اما یه عده خاصی ازش استفاده میکنن، پس در واقع میشه درک کرد که عقل رو همه دارن اما یه سری ازش استفاده میکنن و یه سری نمیکنن، لغت شناسان عقل رو فهمیدن و درک و دریافت عمیق معنا کردند.

اما در قرآن به معنای نگهداری اومده یعنی وقتی تفکر کردیم و علمشو بدست آوردیم و شناخت پیدا کردیم ازون تفکر و علم، اونو حفظ کنیم، و بهش عمل کنیم این معنای درست عقل هستش در ادامه هم آیات قرآن رو میاریم

هم از جملاتی که حضرت علی (ع) در نهج البلاغه در مورد عقل بیان فرمودند، استفاده میکنیم که شما دوستان عزیز بیشتر با این واژه عقل آشنایی پیدا کنین و بیشتر از زمانی اونو درک کنین. در واقع ما میتونیم بگیم عقل یه نوع پردازشه

که روی داده های علمی و نتیجه گیری مفید برای اصلاح معایب و نقص ها برای رشد و توسعه است در واقع ما حفظ و نگهداری میکنیم، دستاوردهای علمی و تجربیات زندگیمونو و در شرایط لازم از اونا بهره برداری میکنیم و این همون عقل معنا میشه.

راههای تعقل در زندگی شما:

تعقل به وسیله ی ابزار چشم و گوش صورت میگیره به این صورت که این دو گیرنده بر اساس ورودی اطلاعاتی که از بیرون دارن اونو به مغز هدایت میکنن، و مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیره و در طی این تجزیه و تحلیلی،

که ما داریم یه نتیجه حاصل میشه که ما به اون میگیم تعقل پس اگر چشم، و گوش رو بسته باشیم و نخوایم از اونا کمک بگیریم برای بهبود دادن در واقع وقتی این دوتارو تعطیل میکنیم ما تعطیل کردیم.

وَمَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ إِلَّا دُعَاءً وَنِدَاءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ
داستان كافران همانند داستان كسى است كه جانورى را كه جز بانگ و ندايى نمى‏شنود، آواز میدهد، كر و گنگ و نابينا هستند و از اين روى تعقل نمی کنند (بقره ۱۷۱)

إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ
بدترین جنبندگان نزد خدا کران گنگی هستند که تعقل نمی کنند ( انفال ۲۲ )

علت عمل نکردن شمابه دانسته هاتون چیه؟

برای مثال وقتی شخصی بیاد آموزش ها آکادمی باور مثبت یا سایر سایت ها رو گوش کنه و یاد بگیره در واقع داره به تعقلش کمک میکنه، چون اونارو حفظ و نگهداری میکنه و در لحظه های تصمیم گیری کمک میگیره

و نتیجه خوبی رو میگیره و ما میگیم اون شخص عاقله اما در واقع اون یاد گرفته و همه هم میتونن این رو یاد بگیرن وقتی ما تفکر کنیم و علم بدست بیاریم میوه علم میشه عقل، پس وقتی که به داشته ها و دانسته هامون عمل میکنیم

از عقلمون استفاده میکنیم اما چی باعث میشه ما به دانسته هامون عمل نکنیم؟ یک نیرویی هست که اسم های مختلفی روش میگذارن فرهنگای مختلف یکی میگه شیطان یکی میگه نفس اماره یکی میگه نیرو شر یا هرچیز دیگه

اینکه این نیرو منفی باعث میشه ما به دانسته هامون عمل نکنیم و درینجا تقوا و ایمان انسانهاست که باعث میشه، بیشتر به دانسته هاشون عمل کنن در واقع در قرآنم بیان شده بجز کسانی که ایمان دارن به عقلشون عمل نمیکنن.

دقیقا ما میدونیم که فرق بین ما و حیوان، قدرت تعقل و پردازش ما از داده هاست و بررسی اطلاعات وقتی که انسان این استعداد رو داره و ازش استفاده نکنه از درجه انسانیت به درجه جنبندگان سقوط میکنه، چون تموم کارهای که یه انسان انجام میده حیوان هم میتونه انجام بده مثل خوردن، خوابیدن، تولید مثل و …

سیر و سلوک در نشانه های خداوند جهان هستی

وقتی ما میگیم پردازش اطلاعات منظورما بررسی آّب و هوا و اخبار و … اینا نیست منظور یه چیز خیلی قشنگ تر و عظیم تره، در واقع پردازش آیات و نشانه های خداوند در روی زمین است که هر نشانه ای اشاره به یک مقصود میکنه که ما باید به سمتش حرکت کنیم،

مثلا شما وقتی وارد یه کارخانه یا دانشگاه میشین همه تحرک ها، رفت و آمد ها، و تلاش ها برای یک هدف و مقصدی انجام میشه، حالا در مقیاس خیلی بزرگ تر جهان هستی و هستی ما انسان ها نمیتونه بیهوده و باطل باشه و سمت و سوی حقیقی نداشته باشد.

با نگاه کردن به قرآن و درک جدیدی پیدا کردن میتونیم درک کنیم تقوا، ایمان، باور و … برای چه مقصودی بهشون اشاره شده به تعبیر دیگه، قرآن نشانه های هم در آفاق و هم در انفس قابل مشاهده است یعنی هم در طبیعت اطرافمون و هم در درون و روانمون مثلا برای طبیعت قرآن می فرماید:

آفرینش آُسمان ها و زمین، ماه و خورشید و ستارگان پدیده رستاخیزی بهاری ناشی از نزول باران و پیدایش هزاران محصول از یک آب و یک خاک( ژنتیک گیاهی )، و فرآیند شیمیایی تبدیل میوه ها (به این تغییرات نگاه کنید)

پس در واقع ما با دیدن نشانه های زندگیمون داریم به خواسته هامون توجه کنیم میتونیم، درک بهتری از دنیا پیدا کنیم در واقع تعقل ما بهترو بیشتر میشه حالا این کار چه تاثیری در علم انسان دارد:

ارتباط عقل و علم

ما باید درک کنیم که تعقل بدون توجه به نتایج علم و تجربه ها امکان پذیر نیست تعقل گام سوم از فرآیند زندگی است،
گام اول: تفکر در پدیده ها و تحولات
گام دوم: بهره وری از علم حاصل از تفکر
گامل سوم: تعقل و نتیجه گیری وسپس اصلاح

پس در واقع دونستن علم برای اینکه یه تعقل درست داشته باشیم لازم و ضروریه، تعقل و تفکر کردن کاری نیست که اونو بیایم به یه قشر خاص، و افراد خاصی اختصاص بدیم  بگیم این دسته از انسان ها نیاز به تفکر دارن و این دسته ندارن

وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلّا الْعَالِمُونَ (عنكبوت آیه۴۳)
اين مثالها را براي مردم ميزنيم، اما جز دانشوران آنها را در نمي يابند (به نتايج آن دل نميسپارند.)

عدم وجود درک تعقل و عواقب آن در زندگی شما:

تعقل کردن دقیق مثل نفس کشیدنه اگه تعطیل بشه برای انسان میتونه مثل مرگ باشه ، داخل منطقی که از قرآن است انسان فقط با تعقل درست، میتونه به ایمان دست پیدا کنه و تعقل نکردن رو برابر با پلیدی قرار داده است. تعقل به این معنا نیست که فقط مختص مسلمانان باشه،

توی آموزش رنگ خدا گفتیم رنگ خدا بی رنگیه شاید کسی در یک کسور اروپایی زندگی کنه اما ذاتا اهل تعقل باشه، و بتونه به اون زیبایی و ایمان نسبت به دنیا و جهان هستی برسه پس گفتم تعقل مختص یه قشر خاصی نیست.

رابطه حکمت و تعقل در نگاه خداوند:

اما کسایی که این آموزش رو گوش دادن و بهش عمل نکن میشن کسایی که به خودشون ستم میکنن چون یه وقتی کسی هست نمیدونه اصلا تعقل چیه، و کسی هم به صورت ناخودآگاه تعقل میکنه اما اگه من فهمیدم تعقل یعنی چی و اون کار رو انجام دادم من از ستمکارانم و دارم به خودم بد میکنم.

و در این باره خدا میگه من دوتا حجت در بینتون دارم که یکی از حجت های که میان شماست عقل شماست و خدا به میزان عقلی که هست، ازتون بازخواست میکنه، بالاتر گفتیم که تعقل بدون علم نمیشه ما توی این آموزش عقل یاد گرفتیم تعقل به چه صورته پس علمش رو داریم، و فردا باز خواست میشیم بابت چیزی که علمشو پیدا کردیم و بهش عمل نکردیم.

پروردگارت از همه زمینی است و همه آنها را نفرین می کنند تا به این ترتیب، آنها ایمان آور باشند و تنها با اجازه خداوند باور نداشته باشند و به کسانی که نمی فهمیدند(یونس ۹۹و ۱۰۰)

اگر پروردگار تو ميخواست، همه اهل زمين (جبراً) ايمان ميآوردند (ولي به حكمت خود، به انسان اختيار داد) آيا تو ميخواهي مردم را به ايمان وادار كني؟

هرگز ممكن نيست كسي (به اكراه) ايمان بياورد، جز (بر اساس تمايل قلبي در چارچوب) قانونمندي خدا. وخداوند پليدي را بر كساني كه تعقل نميكنند قرار ميدهد.

که ما در آموزش اختیار و اختیار یا اجبار، کامل به بررسی این مسئله به طور کامل و جامع پرداختیم و شما برای درک بیشتر میتونین به این آموزش ها مراجعه کنین و دیدگاه کاملتری نسبت به این مبحث پیدا کنین.

اما بعد بررسی عقل از دیدگاه قرآن ما به بررسی  عقل از دیدگاه نهج البلاغه می پردازیم و بدونیم نهج البلاغه معنی عقل در قرآن رو تایید کرده و ما مستندات بیشتری برای پذیرش این موضوع داشته باشیم و درک بهتری پیدا کنیم.

عقل از دیدگاه امام علی(ع):

در نهج البلاغه بازم به عقل اشارات زیادی شده که ما به یک نمونه درینجا بسنده میکنیم و برای تحقیق بیشتر میتونین به نهج البلاغه مراجعه کنین.

“فاعقل عقلك و املك امرك” (نامه۶۵)
عقل خويش به عقل (تحت فرمان و نگهداري مهار) آور و بر كارت مسلط باش

عقل در نگاه مولانا،در اشعار مولانا بسیار در مورد واژه عقل پرداخته شده که ما در حد دو سه بیت ازون رو برای درک بیشتر شما عزیزان انتخاب کردیم.
عقل دریابد تو را یا عشق یا جان صفا
لوح محفوظت شناسد یا ملایک بر سما
جبرئیلت خواب بیند یا مسیحا یا کلیم
چرخ شاید جای تو یا سدره‌ها یا منتها

عقل در نگاه حافظ:

با یار شکرلب گل اندام
بی بوس و کنار خوش نباشد
هر نقش که دست عقل بندد
جز نقش نگار خوش نباشد
جان نقد محقر است حافظ
از بهر نثار خوش نباشد

عقل از دیدگاه سعدی، که مثل مولانا و حافظ در جدال عشق بیان شده

شوق را بر صبر قوت غالب است
عقل را با عشق دعوی باطل است
نسبت عاشق به غفلت می‌کنند
وآن که معشوقی ندارد غافل است
سعدیا نزدیک رای عاشقان
خلق مجنونند و مجنون عاقل است

عقل از دیدگاه باباطاهر، که در قالب دو بیتی زیبا باور خودشو درباره عقل بیان کرده
دو چشمم را ته خون پالا کنی ته
کلاه عقلم از سر وا کنی ته
اگر لیلی بپرسه حال مجنون
نظر او را سوی صحرا کنی ته
در اشعار معاصر ما از قرن چهارم و پنجم واژه عشق به ادبیات ما اضافه شد و در اشعار از آن شاعران استفاده کردند که با توجه به عشق بیشتر از عقل استفاده شده،

بررسی عقل در علوم موفقیت:

اما چیزی که مد نظرمون هست اینه که عقل رو در زندگیمون به چه دیدی بهش نگاه کنیم و برایش باورهای جدید به وجود بیاریم که وقتی، به واژه عقل برخورد کردیم ازین بعد به احساس بهتری برسیم عقل در واقع باور به انجام کار میشه.

چون در بالا بررسی کردیم که ابتدا تفکر، بعد علم و بعد عمل که مرحله عمل رو عقل نامگذاری کردیم. در واقع ما در زندگیمون با باورهامون زندگی میکنیم و باورهای ما، از علم ما و تفکر ما نشات میگیره و ما باید در زندگیمون بیشتر از عقلمون استفاده کنیم.

تا باورهای مثبت بیشتری رو در وجود خودمون رشد بدیم این رشد دادن باورها نیازمند تفکر و تعقل هستش که بشینیم باورهایی رو در زندگیمون ورچین کنیم که بهترین حس و حال و احساس خوب رو به ما هدیه میدن.

دوست عزیز برای زندگی بهتر، نیازمند باورهای قدرتمند کننده هستیم که مارو به پیشرفت های عالی و پر رنگ برسونه که این باورها میوه و نتیجه تعقل ما در زندگیه و با استفاده از عقل ما به این مهم دست خواهیم یافت.

پس از امروز به بعد سعی کنیم زندگی رو با دیدگاه تعقل و تفکر بنگریم و باورهای زیباتر و مثبت تر و قدرتمندتری رو، برای انجام کارهامون در زندگی انتخاب و اجرایی کنیم تا به موفقیت ها و خواسته های مد نظرمون برسیم.

حساب روی عقل

یکی از موضوعاتی که در اطراف خودم زیاد میبینمش اینه که افراد روی عقلشون زیاد حساب میکنن و طبق تعریفی که داشتیم عقل اکتسابیه و به دست میاد، یعنی ما میتونیم به دستش بیاریم.

بزارین قبل از توضیح این قسمت این رو هم بگم که ما خیلی وقت ها بایستی از عقلمون کمک بگیریم، اما اینکه اون رو مطلق بدونیم دیدگاه درستی نیست در واقع ما باید اول به این نگاه برسیم.

که صد در صد رو نمیشه به چیزی که باعقلمون بهش رسیدیم بدیم، ما میتونیم با عقلمون تصمیمات درستی بگیریم و این تصمیمات بایستی در مسیری باشه که داخل اون دانش داریم.

چرا روی عقل حساب نکنیم؟

عقل ما قدرت این رو نداره که همه جیز رو بدونه و برخورد مناسبی با همه چیز داشته باشه چون خیلی وقت ها برخورد عاقلانه با یک موضوع نیاز به پارامترهای مختلفی داره،

که شاید ما یکسری از اون پارامترهارو ندونیم و همین موضوع باعث میشه که نتونیم درست برخورد کنیم. پس نباید به صورت مطلق روی عقلمون حساب کنیم و به قول معروف خودمون رو عقل کل بدونیم،

اگه فردی در زندگی عقل خودش رو رشد بده بدون اینکه به کسی چیزی بگه میشه عاقل بودن اون فرد رو در برخورد با مسئله های مختلف زندگی دید و برخورد های درستی که در موقعیت های مختلف داره،

نشون میده که عقل درستی رو برای خودش به وجود آورده و دقیقا این افراد روی عقلشون به صورت مطلق حساب نمیکنن اصلا چیزی که ناقصه نبابد تعصبش رو کشید و هر جایی لازم بود اون رو بهبود بدیم در واقع بایتسی انعطاف پذیر باشیم.

راهکار استفاده درست از تعقل چیه؟

کار درست برای موضوع تعقل اینه که ما بیایم با به دست آوردن دانش عقلمون رو بهبود بدیم و همواره بیایم با استفاده از دانسته های که داریم دانش بهتر و بیشتری رو به دست بیاریم،

برای مثال استفاده از همین دانسته ها باعث میشه شما دانش بیشتری رو به دست بیارین و بتونین در شرایط مختلف زندگی مسیر بهتری رو انتخاب کنید.

جمع بندی آموزش و کلام پایانی:

تنها کاری که شما دوست عزیز انجام بدی اینه که این مباحث رو بارها و بارها برای خودت تکرار کنی. پس امیدوارم برای تمام مراحل زندگی بدونیم که باید چطور بررسی کنیم مطالعات رو کنار هم بذاریم و یه تصمیم درست رو بگیریم.

همه ما توانایی های یکسانی داریم و میتونیم اونارو رشد بدیم چون خدایی که مارو خلق کرده مارو انسان خلق کرده توانایی در درون ماست مثل انسانی که معلولیت فیزیکی داره اما با تواناییش کارایی رو میکنه که یک انسان سالم هم نمیتونه انجام بده.

پس در واقع توانایی برای همه ما یکسانه اما اینکه ما از این توانایی ها استفاده میکنیم یا نه نشان دهنده دیدگاه خدا گونه ما یا شیطان گونه ماست امیدوارم امروز هم تونسته باشیم یه درک جدیدی نسبت به یک موضوع پیدا کرده باشیم.

تمام مواردی که داخل سایت آکادمی باور مثبت آموزش داده مشیه لازمه مسیر موفقیت شما در تمام مراحل زندگیه این آموزش ها هم برای درون موفق و هم بیرون موفق طراحی شده پس امیدواریم تمام این هارو درک کنیم و در کارهامون ازشون استفاده کنیم.

دوست دارم به بهترین جایگاهی که لازمه برسین چون لیاقت بهترین هارو دارین با نظر دادن به بهتر شدن ما و تعقل ما کمک کنین هر جا هستین در پناه خدا مهربان شاد و موفق پیروز باشید.
دوستتون دارم
درپناه حق
یاحق.